SPORTCHILARNING JISMONIY TARBIYA VA SPORT FAOLIYATLARINI OʻZIGA XOS XUSUSIYATLARI

Abstract

Ushbu maqolada Sportchilarning jismoniy tarbiya va sport faoliyatlarini oʻziga xos xususiyatlari mavzusiga oid ma’lumotlar keltirildi va mavjud muanmolarga ilmiy yondashildi xamda muanmolarni qisman bartaraf etish uchun tegishli tavsiyalar berib o’tildi. Xozirgi kunda Ryespublikamiz viloyatlardagi Olimpiya sport zaxiralari maktablari va bolalar o’smirlar sport maktablari murabbiy o’qituvchilari oldida jismoniy madaniyat va sport soxasida, erishayotgan ijobiy tajribalar, orqali sportchi yoshlar qobiliyatini, iqtidorini, ilmiy– amaliy asosida o’rganish, ularning jismoniy va psixologok qobiliyatlarini yanada rivojlantirish sportchilarning ruxiy olamini milliy istiqbol g’oyasi ruxida tarbiyalash, sportchi yoshlar qobiliyatini jaxon andozalari talablariga javob byeradigan darajada shakillantirish va takomillashtirish vazifalarini qo’ymoqda. Bu esa o’z navbatida bolalar va o’smirlar sport maktablarida va Olimpiya sport zaxiralari kollyejlarida bir butun mukammal ta'lim tizimini barpo etish, jismoniy madaniyat va sportning amaliy nazariy tomonlarnini yanada puxta chuqurlashtirish yangi pyedagogik tyexnologiyalardan foydalarnish va sport mashqlarining samarador usullarini ishlab chiqish, usullarni ishlab chiqish ularni sportchi yoshlar qobiliyatini va istyedodini shakllantirish uchun joriy etish, sport mashg’ulotlari jarayonida har bir murabbiy o’qituvchi ilmiy saloxiyatdan va amaliy tajribalardan to’la foydalanish imkoniyatlarini yaratadi. Sportchi tyexnologiyasining eng muxim xususiyatlaridan biri kompensatsiya (o’rnini bosuvchi) qobiliyatdir. Ya'ni sportchining psixikasida bo’lgan bir imkoniyatni bir qancha boshqa imkoniyatlar bilan to’ldirish mumkinligidir: dyemak sportchilarda biron qobiliyat yo’q bo’lsa, boshqa juda yaxshi o’sgan qobiliyatlar uning urnini bosa oladi. Boshqacha qilib aytganda bir sport turida bir xil darajada yaxshi va samarali bo’lishi sportchidagi turli qobiliyatlarning turlicha qo’shilishi bilan ham bo’lishi mumkin. Bunday sportchilardagi qobiliyatlarning haqiqatdan chyeksiz o’sishga imkon byeradi. Xulosa qilib aytganda, istiqlol avlodining qobiliyatini tarbiyalash ko’p jixatdan o’zi yashayotgan va tahsil olayotgan jamiyatning haraktyeriga, ijtimoy tuzilishiga, iqtisodiy-siyosiy ma'naviy, ilmiy, jismoniy madaniyat va sport soxasidagi vazifalarning tub mohiyatini anglashga bog’liqdir.